การเลือกใช้ปลั๊กพ่วงเป็นเรื่องสำคัญที่ควรให้ความสำคัญมากกว่าที่เราคิดเสมอ ปลั๊กพ่วงเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญแทบทุกบ้านต้องมี เมื่อสำรวจแล้วพบว่าคนส่วนใหญ่มักคิดว่าใช้ปลั๊กพ่วงในแบบใดก็ได้และเลือกซื้อตามราคาที่ถูกเป็นหลัก แต่ในความเป็นจริงแล้ว วิธีเลือกปลั๊กพ่วงที่ถูกและมีคุณภาพมาตรฐานนั้นเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพราะปลั๊กพ่วงที่ไม่มีคุณภาพและไม่ปลอดภัยอาจก่อให้เกิดอันตรายได้ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องไฟไหม้บ้านหรือความเสียหายอื่น ๆ
สรุปวิธีเลือกซื้อปลั๊กพ่วงที่ปลอดภัยได้มาตรฐานได้ดังนี้
- เลือกปลั๊กพ่วงที่มีสัญลักษณ์มาตรฐาน มอก. ปลั๊กไฟ (มอก.2432-2555) อยู่บนบรรจุภัณฑ์และผลิตภัณฑ์เพื่อยืนยันว่าผลิตภัณฑ์เป็นมาตรฐานและปลอดภัยตามมาตรฐานที่กำหนด
- ตรวจสอบเต้ารับว่าเป็นปลั๊กพ่วง 3 ขั้ว ที่มีม่านนิรภัยปิดรูเต้ารับทุกเต้าและมีขั้วสายดินเพื่อป้องกันสิ่งแปลกปลอมและเพิ่มความปลอดภัย
- เตรียมใช้เต้าเสียบที่มีแบบ 3 ขากลม ทั้ง 3 ขาและไม่สามารถหมุนออกได้ และมีฉนวนกันกระแสไฟฟ้าบริเวณโคนขาปลั๊กพ่วงเพื่อป้องกันการสัมผัสไฟฟ้าเมื่อนิ้วสัมผัสโคนขาปลั๊กพ่วง นอกจากนี้ต้องมีสัญลักษณ์ระบุเลขที่มาตรฐาน มอก. 166-2549 อยู่ด้วย
- ตรวจสอบว่าตัวปลั๊กพ่วงหรือรางปลั๊กทำจากวัสดุที่ไม่ลามไฟ เช่น พลาสติก AVC, พลาสติก ABS หรือโพลีคาร์บอเนต ที่ผ่านมาตรฐาน UL94 เพื่อป้องกันอันตรายจากไฟไหม้
- ตัวตัดไฟ (Circuit Breaker)เมื่อเต้ารับไฟฟ้ามีตั้งแต่ 3 ช่องขึ้นไปควรมีอุปกรณ์ป้องกันกระแสไฟฟ้าเกินเช่น Circuit Breaker ซึ่งจะช่วยตัดกระแสไฟฟ้าให้อัตโนมัติเมื่อเกิดกระแสไฟฟ้าเกินขนาดที่รับได้
- มาตรฐานของสายไฟสายไฟฟ้าควรเป็นแบบกลมและประเภท 3 ขั้ว แรงดันไฟฟ้าของสายไฟต้องไม่ต่ำกว่าเต้ารับและเต้าเสียบ และควรมีเลข มอก. 11-2553 นอกจากนี้สายไฟยังต้องไม่ชำรุด ขาด หรือแตกเพื่อความปลอดภัย
- สวิตช์ไฟฟ้าบนรางปลั๊กไฟ: สวิตช์ไฟฟ้าเป็นอุปกรณ์เสริมบนตัวรางปลั๊กไฟซึ่งสามารถมีหรือไม่มีก็ได้ เช่นเดียวกับช่อง USB อย่างไรก็ตามหากมีสวิตช์ไฟฟ้าควรตรวจสอบว่าได้รับมาตรฐาน มอก. 824-2551 หรือ IEC61058
สรุปข้อควรระวังในการใช้งานปลั๊กพ่วงได้ดังนี้
- ห้ามใช้ปลั๊กพ่วงที่ชำรุด เช่น ฉนวนหุ้มสายไฟแตก สายไฟมีรอยซ่อมแซมหรือพันด้วยเทป เต้ารับและเต้าเสียบมีรอยไหม้ เพราะอาจเกิดไฟฟ้าลัดวงจรและไฟไหม้ได้
- ห้ามนำรางปลั๊กพ่วงไปติดตั้งแบบถาวร เนื่องจากรางปลั๊กไฟถูกออกแบบมาให้ใช้งานชั่วคราว ถ้าเราเอาไปติดตั้งแบบนั้นจะชำรุดได้ง่ายและเสื่อมสภาพ
- ไม่ใช้ปลั๊กพ่วงกับเครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดใหญ่หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ต้องใช้กระแสไฟฟ้าตลอดเวลา เช่น ตู้เย็น เครื่องทำน้ำเย็น เพราะอาจเกิดการร้อนสูงและเกิดไฟฟ้าลัดวงจรได้
- ไม่ใช้รางปลั๊กพ่วงต่อพ่วงกันหลายชั้น เพราะอาจทำให้สายไฟเกิดความร้อนสูงและเกิดไฟฟ้าลัดวงจรได้
- ปิดเครื่องใช้ไฟฟ้าก่อนเสียบปลั๊กพ่วง
- ถอดปลั๊กหลังใช้งานเพื่อป้องกันไฟฟ้าลัดวงจร
การปฏิบัติตามข้อควรระวังเหล่านี้จะช่วยให้คุณใช้ปลั๊กพ่วงอย่างปลอดภัยและลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุได้